Ostroga piętowa to schorzenie, które nie jednej osobie przysporzyło wielu kłopotów. Silny ból występujący podczas każdego kroku, często już podczas stania czy w spoczynku, to bardzo uciążliwa przypadłość, często długotrwale bezskutecznie leczona i znacznie obniżająca jakość życia oraz możliwości codziennego funkcjonowania. Odpowiednie zrozumienie procesu chorobowego pozwoli na wybór właściwego leczenia i wdrożenie nawyków umożliwiających powrót do sprawności. A co wspólnego ma ostroga piętowa z zapaleniem rozcięgna podeszwowego? Okazuje się, że bardzo wiele.
Ostroga piętowa i zapalenie rozcięgna podeszwowego – czym są?
Ostroga piętowa jest osteofitem (naroślą/ zgrubieniem kostnym) występującym w obszarze kości piętowej. Okazuje się jednak, że to nie ostroga jest największym problemem pacjentów z silnym bólem okolicy pięty. Potoczna nazwa schorzenia pochodzi właśnie od ostrogi widocznej na zdjęciach rentgenowskich i sprawiającej niepokojące wrażenie. Ostrogi bowiem mogą przyjmować spore rozmiary i często są ostro zakończone, wyglądając jak „kolec” na pięcie pacjenta. Okazuje się jednak, że źródłem problemu nie jest ostroga, która sama w sobie nie boli, ale proces zapalny toczący się w biegnącym pod stopą rozcięgnie podeszwowym. Rozcięgno podeszwowe to przedłużenie ścięgna Achillesa, grube pasmo tkanki łącznej przebiegające od guza piętowego w kierunku palców stopy. Zmiany powstają na podłożu nakładających się przeciążeń i z perspektywy medycznej w głównej mierze są zmianami degeneracyjnymi/ zwyrodnieniowymi, a nie zapalnymi. Powszechnie używa się jednak sformułowania „zapalenie”.
Przyczyny powstawania ostrogi piętowej
Zapalenie rozcięgna podeszwowego i towarzysząca mu ostroga piętowa to zmiany powstałe w wyniku nakładających się przeciążeń w obrębie okolicy guza piętowego i podeszwy stopy. Niewygodne obuwie codzienne, nieprawidłowo dobrane buty do uprawianej dyscypliny sportu, długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej każdego dnia, to sytuacje, które narażają pacjenta na wystąpienie drobnych zmian zapalnych i mikrouszkodzeń, a w konsekwencji rozwinięcie się zapalenia ostrogi piętowej.
Objawy towarzyszące rozwojowi ostrogi piętowej
Głównym objawem ostrogi piętowej jest silny ból, często uniemożliwiający prawidłowy chód, występujący w okolicy pięty i rozchodzący się na podeszwową powierzchnię stopy. Objawy bólowe występują najczęściej rano, podczas stawiania pierwszych kroków, po „rozchodzeniu” nasilenie bólu się zmniejsza. W skrajnych przypadkach i podrażnieniu ból występuje nawet podczas spoczynku, jednak jest to rzadkie. Ból uniemożliwia normalną mechanikę chodu co powoduje powstawanie wtórnych zmian przeciążeniowych w stawach palców oraz całej kończyny dolnej, dlatego kluczowe jest wczesne wdrożenie leczenia ostrogi piętowej.
Metody leczenia ostrogi piętowej
Najbardziej popularną przez wiele lat metodą leczenia ostrogi piętowej było stosowanie klasycznej fizykoterapii w postaci ultradźwięków i uzupełniającego lasera. Z badań i obserwacji klinicznych wynika jednak, że zmiany w obszarze rozcięgna podeszwowego wymagają znacznie intensywniejszego oddziaływania. Obecnie najskuteczniejszą metodą terapii ostrogi piętowej jest fala uderzeniowa oraz terapia manualna i mięśniowo-powięziowa otaczających tkanek i całej kończyny. Połączenie tych dwóch metod terapeutycznych pozwala na stopniowe ustąpienie objawów bólowych i z pomocą ćwiczeń specjalistycznych przywrócenie prawidłowej biomechaniki chodu.